ویتامین A

نام دیگر : رتینول

امروزه با توجه به پیشرفتهای علمی و همچنین روشهای اطلاع رسانی همه ما تقریباً با انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین آ که در نظر عموم ویتامینی برای تقویت بینایی است، مورد مصرف قرار می گیرد آشنایی داریم. اما قصد داریم تا شما را با تمام ابعاد و خواص درمانی آن آشنا کنیم تا جایگاه بهتری را در سبد غذایی داشته باشد.

با توجه به اینکه ویتامین آ محلول در چربی است و به اشکال مختلفی در طبیعت وجود دارد که بیشتر در غذاهای حیوانی یافت می شود اما منابع دیگری هم دارد که به طور کامل توضیح خواهیم داد.

خواص درمانی

سلامت پوست و پیری زودرس : مصرف مرتب و به موقع این ویتامین نه تنها در پیشگیری از پیری زودرس و حتی در  سلامت ، زیبایی پوست و به طور کلی حفظ رطویت و پیشگیری از خشکی و چروک پوست نیز موثر است این ویتامین در ساخت کلاژن پوست کمک می‌کند، کلاژن ترکیبی است که حضور آن سبب استحکام پوست می‌شود و ساخت کلاژن با بالا رفتن سن به طور طبیعی کاهش می‌یابد و این مساله سبب افتادگی و ایجاد چین و چروک در سطح پوست می‌شود و به همین علت این ویتامین ترکیب جادویی است که در کرم‌های گران قیمت زیبایی پوست و ترکیبات جلوگیری‌کننده از پیری و افتادگی پوست به کار می‌رود.

بینایی : بهبود بینایی افراد در نور کم (جلوگیری از شب کوری) و حفظ سلامتی سطح چشم.

قلب و عروق : نقشی حیاتی در فعالیت سالم قلب و عروق بدن داشته و برای حفظ سلامت مویرگ ها و دیواره آنها داشته  همچنین در تنظیم فشار خون موثر است.

درمان زخم : در درمان بسیاری از زخم های پوست و همچنین در درمان جوش صورت و بدن موثر است و همچنین کمبود آن نیز باعث طولانی تر شدن درمان انواع زخم می شود.

صدای گوش : این ویتامین در کاهش صدای گوش در سالمندان بسیار نقش اساسی دارد و مصرف موادی که حاوی ویتامین آ باشند در این افراد و یا افراد کم سن و سال تر موجب پیشگیری صدا در گوش خواهد شد.

تقویت سیستم ایمنی بدن : مصرف این ویتامین به همراه ویتامین ث در دوران قبل از بیماری باعث می شود که در دوران بیماری‌ها و عفونت‌های مختلف در بدن مقاومت بدن را زیاد و عوامل ضد بیماری و میکروب را تقویت می‌نماید و موجب رفع بیماری شده و به سلامت بدن کمک می‌نماید.

کودکان : این ویتامین در سنین رشد در استخوان‌سازی نقش داشته و به همین علت کودکان در حال رشد، خانم‌های باردار یا شیرده نیاز بیشتری به این ویتامین دارند.در کودکان باعث رشد بهتر و باعث بهبود نحوه استخوان بندی و همچنین تشکیل عروق و یافت های مختلف می شود.

عوارض کمبود ویتامین A

بیماری و مشکلات چشم : کمبود “ویتامین آ” منجر به ضعف بینایی در تاریکی(شب کوری) می‌شود و همچنین ضخامت و  خشک شدن قرنیه چشم ، خشکی پوست و ریزش شدید موها نیز از پیامدهای کمبود این ویتامین است و مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها جذب این ویتامین را کاهش می‌دهد.

خشکی پوست : کمبود این ویتامین در بدن باعث ایجاد خشکی پوست و همچنین ایجاد ناهمواری هایی در سطح پوست شده و باعث پیری زود رس می شود

سیستم ایمنی بدن : کمبود این ویتامین همچنین در کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین A

با توجه به اینکه هر ویتامین برای بدن مفید است این ویتامین نیز برای بدن ضروری بوده و مصرف زیاد آن نیز عاری از ضرر نیست که می توان به مسمومیت ها ،‌مشکلات کبدی ، زردی پوست ، اشتهای زیاد و اضافه وزن و بر هم خردن متابولیسم بدن اشاره کرد.

مقادیر مورد نیاز روزانه ویتامین A

بطور کلی میزان مورد نیاز روزانه این ویتامین ، بر اساس سن ، جنس و شرایط فیزیولوژیک ( بارداری و شیردهی ) تعیین می گردد . میزان نیاز روزانه به ویتامین A در مردان بیشتر از زنان است و در دوران شیردهی بیشترین نیاز به این ویتامین وجود دارد .

منابع برای دریافت این ویتامین

با توجه به اینکه بدن انسان توانایی ساخت ویتامین‌ها را ندارد و به همین علت این ترکیبات شیمیایی که نقش بزرگی در ساختمان و عملکرد درونی بدن بعهده دارند، باید به میزان کافی و مداوم از طریق خوراک روزانه تامین شوند، زیرا بسیاری از فعالیت‌های حیاتی بدن تنها با حضور ویتامین‌ها میسر است.

مواد غذایی : این ویتامین به اشکال مختلفی در مواد غذایی وجود دارد که گاهی بدن آن را پس از دریافت آن به شکل ماده ای به نام “کاروتن” پس از عبور از کبد به ویتامین تبدیل می کند که این ماده در بسیاری مواد غذایی حیوانی ، سبزی و میوه ها وجود دارد.

در مواد غذایی حیوانی مانند : جگر گوساله، جگر مرغ، جگر گاو, انوع ماهی ، شیر ، پنیر، زرده تخم مرغ ، کره تازه ، قلوه و  همچنین  در حبوبات با مقادیر مختلف وجود دارد.

در سبزیجات : بیش از همه جعفری، کدو ، کدو حلوایی(کدو تنبل)، اسفناج ، کاهو، شاهی و همچنین در صیفی ها مانند :  هویج  ، ذرت ، سیب زمینی به مقدار قابل توجهی وجود دارد

آب هویج : آب هویج را با استفاده از دستگاه آبمبوه گیر تهیه کرده و قبل و پس از مصرف ابتدا یک قاشق روغن زیتون  میل کنید روغن زیتون با توجه به تصور غلط جامعه که دارای اثر ضد یبوست است اینطور نبوده ، با توجه به جذب کامل روغن زیتون از طریق روده هنگام مصرف آب هویج کمک به جذب بهتر کاروتن خواهد کرد.

دسر معجزه آسای کدو حلوایی : دسر کدو حلوایی که یکی از بهترین منابع تامین ویتامین آ بوده و اثر قابل توجهی در  درمان مشکلات بینایی در اثر کمبود این ویتامین دارد که اثر آن از نظر علمی ثابت شده است و دانشمندان علوم تغذیه بر این باورند که مصرف مرتب کدو حلوایی به هر شکل که بهترین شکل استفاده به صورت خام و بخار پز است باعث می شود تا افراد سالهای طولانی را بدون نیاز به عینک طی کنند. مقدار ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم کدو حلوایی را بخارپز کرده و پس از بخارپز شدن داخل مخلوط کن قرار داده به همراه مقداری گلاب ، هل و پس از مخلوط شدن مقداری خلال بادام و یا پسته را به مخلوط برای تزئین اضافه کنید. این دسر معجزه گر را می توانید قبل و یا بعد از غذا میل کنید و پس از مدتی از مصرف مداوم نتیجه فوق العاده آن را مشاهده کنید.

میو ها : در میوه ها بیش از همه خربزه ، گیلاس ، موز ، خرما ، هلو ، پرتقال بیشتر از سایر مواد غذایی دارای ویتامین آ  می‌باشد.و البته باید به این نکته اشاره کرد که میوه هایی که پوست زرد و یا نارنجی را دارا هستند نیز منابع مناسبی از این ویتامین هستند.

مکمل غذایی : برای تامین “ویتامین آ” مورد نیاز بدن می‌توان از کپسول‌ها یا قرصهای “ویتامین آ” به عنوان مکمل‌های  غذایی استفاده کرد.یکی از بهترین این نوع ها روغن ، کپسول و یا قرصهایی است که از “روغن کبد ماهی” تهیه می شود که حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین های A ,D,E می باشد.