تعریق کف دست و پا ممکن است به دلایل متعدد همچون اختلال هیپرهیدروزیس و اختلالات تیروئیدی رخ دهد. به تعریق بیش‌ازحد کف دست و پا هیپرهیدروزیس پلانتار یا palmoplantar hyperhidrosis گفته می‌شود. عرق کف دست و پا گاهی ارثی است و گاهی می‌تواند نشانه بروز یک بیماری و اختلال باشد.

علت عرق کف دست و پا

بدن ما برای اینکه بتواند از افزایش دمای غیرطبیعی جلوگیری کند، عرق می‌کند تا خنک شود. به تعریقی که بیش‌ازحد طبیعی در برخی از نواحی بدن همچون کف دست و پا رخ می‌دهد، هیپرهیدروزیس پالموپلانتار گفته می‌شود.

اغلب افرادی که مبتلا به هایپرهیدروزیس و اختلالات تیروئیدی هستند، نمی‌توانند در اجتماع حضور پیدا کنند و یا اینکه به‌شدت منزوی و گوشه‌گیر هستند. تعریق زیاد کف دست و پا (که گاهی به صورت عرق سرد بروز پیدا می کند) علاوه بر اینکه بر اعتمادبه‌نفس فرد تأثیر مخرب دارد، ممکن است سبب بروز حادثه نیز بشود. به‌عنوان مثال تعریق زیاد کف دست ممکن است گرفتن اجسام با دست را برای فرد غیرممکن کند و یا عرق زیاد کف پا ممکن است سبب لیز خوردن و افتادن شود.غدد اکرین یا عرق در این شرایط پزشکی بیش‌فعال هستند و فرد نمی‌تواند این وضعیت را کنترل کند.

به‌طورکلی دو نوع هیپرهیدروزیس وجود دارد که در هر دو مورد فرد از تعریق بیش‌ازحد رنج می‌برد هیپرهیدروزیس اولیه و ثانویه.

هیپرهیدروزیس اولیه کف دست و پا

هیپرهیدروزیس اولیه یک وضعیت پزشکی ارثی است و فرد خود دخل و تصرفی در آن ندارد. افرادی که مبتلا به این شرایط پزشکی هستند، حتماً در خانواده خود یک یا چند مورد این وضعیت را می‌بینند. هیپرهیدروزیس اگر از نوع اولیه باشد از دوره کودکی خود را نشان می‌دهد. کودک همیشه از خیس بودن کف دست و پا شکایت می‌کند و ممکن است به همین خاطر درگیر انزوا و دوری از سایر همسالان خود شود.

هیپرهیدروزیس اولیه کف دست و پا یا هیپرهیدروزیس پالموپلانتار با افزایش سن درمان نمی‌شود و هرچه فرد به بلوغ نزدیک شود، شاهد تشدید این وضعیت خواهد بود. تشدید تعریق کف دست و پا در اثر هیپرهیدروزیس در زنان با شدت بالاتری گزارش می‌شود.

هیپرهیدروزیس ثانویه

در این نوع هیپرهیدروزیس پلانتار شرایط یا رفتاری سبب بروز تعریق زیاد در کف دست و پا شده است. هیپرهیدروزیس ثانویه اغلب به دلایل زیر رخ می‌دهد و باعث تعریق و خیسی زیاد کف دست، پا، پوست سر و صورت می‌شود:

سندرم‌های عصبی

آسیب نخاعی

یائسگی

دیابت شیرین

پرکاری تیروئید

نقرس

داروها

الکلیسم مزمن

درمان قطعی عرق کف دست و پا

برای درمان تعریق زیاد کف دست و پا یا هیپرهیدروزیس پالموپلانتار گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارد. گاهی قطع عصب غدد عرق روشی موثر برای بهبود این وضعیت شناخته می‌شود. درمان موضعی دیگر روش بهبود علائم این شرایط پزشکی است. اسید بوریک، داروهای آنتی کولینرژیک، رزورسینول و اسید تانیک ازجمله داروهایی هستند که می‌توانند در کاهش علائم و بهبود وضعیت هیپرهیدروزیس کمک‌کننده باشند.

تزریق سم بوتولینوم به‌عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های درمان تعریق زیاد کف دست و پا شناخته می‌شود. زمانی که بوتولینوم به بدن تزریق می‌شود، رشته‌های عصبی کولینرژیک را مسدود می‌کند و درنتیجه سطح تعریق کف دست و پا کاهش می‌یابد. این روش درمانی را معمولاً هر شش ماه یک‌بار تکرار می‌کنند تا فرد در فصول گرم سال کمتر دچار تعریق شدید شود. این درمان موقتی است و نیاز به تکرار دارد.