نام علمی: Humulus lupulus
گیاهی علÙÛŒ Ùˆ چندساله است. ساقه‌هایش یکÂساله Ùˆ دو پایه Ùˆ ساق‌هایش زاویه‌دار، موجی، پیچیده Ùˆ چسبنده است Ú©Ù‡ به ارتÙاع ده متر می‌رسد. برگ‌هایش شبیه به برگ مو دندانه‌دار Ùˆ پوشیده از کرک است. پایین برگ سبز روشن Ùˆ بالای آن سبز تیره است. این گیاه Ú¯Ù„Âهای نر Ùˆ ماده دارد. این گل‌ها به رنگ زرد Ùˆ سبز روی ساقه به طور جداگانه ظاهر می‌شوند. گل‌های نر ریز، Ú©ÙˆÚ†Ú© Ùˆ خوشه‌ای است. گل‌های ماده‌ی آن به Ø´Ú©Ù„ مخروطی است. گل‌ها در ماه‌های تیر تا شهریور دوام دارند. گیاه رازک خزنده است Ùˆ همیشه نیاز به تکیه‌گاهی دارد Ú©Ù‡ خود را بالا بکشد. خواص درمانی آن در گل‌های مادهÂÛŒ آن است. در این گل‌های زرد رنگ گردی به نام لوپین وجود دارد Ú©Ù‡ بویش تند Ùˆ ناÙØ° Ùˆ طعمش Ú©Ù…ÛŒ تلخ است. از آنجایی Ú©Ù‡ تمام خواص طبیعی آن در مادهÂÛŒ لوپین است در چیدن Ùˆ خشک کردن Ú¯Ù„Âها باید دقت شود. برای خشک کردن لازم است Ú©Ù‡ گیاه را روی پارچه‌ای پهن کرد Ùˆ در Ø¢Ùتاب مستقیم خشک کرد Ùˆ بعد در ظر٠چوبی دردار دور از رطوبت نگهداری کرد. عصاره‌ی گیاه به عنوان طعمÂدهنده در غذا Ùˆ صنعت نوشابهÂسازی مصر٠می‌شود. بیشترین مصر٠گیاه از قدیم تا اکنون در صنعت ساخت ماءالشعیر بوده است. چون طعم آن را تلخ می‌کند Ùˆ عطری به آن می‌دهد Ùˆ مهم تر از همه از Ùاسد شدن آن جلوگیری Ù…ÛŒÂکند. برای اولین مرتبه از آن در کارخانجات آبجوسازی ایتالیا در قرن Ù‡Ùدهم استÙاده شد Ùˆ پس از آن سایر کشورهای دیگر نیز از گیاه استÙاده کردند. گیاه رازک در آلمان اهمیت خاصی دارد. اخیراً رازک را پرورش می‌دهند اما گیاه به طور خودرو در بسیاری از مناطق می‌روید. در ایران در گرگان، مازندران، در سواØÙ„ دریا، لاهیجان Ùˆ بسیاری دیگر از شهرهای شمال دیده می‌شود.
رازک طبیعت معتدل دارد.
قسمت مورد استÙاده: سرشاخه‌های گل‌دار
Øمام کردن در وان٠زوائد Øاصل از تخمیر رازک، تأثیر جوانÂکننده دارد Ùˆ برای رÙع مشکلات قاعدگی موثر است. رازک آرام‌بخش است، بهÂخصوص هنگامی Ú©Ù‡ همراه با آرام‌بخش‌های گیاهی دیگر مانند Ú¯Ù„ ساعتی مصر٠شود. اگر به صورت مساوی از هرکدام دم کنید Ùˆ شب موقع خواب میل کنید بسیار موثر است. برخی اوقات، در اÙرادی Ú©Ù‡ رازک می‌چینند، اثرات آرام‌بخش مشاهده می‌شود. گاهی نیز به منظور رÙع مشکلات عصبی، گل‌های رازک را در بالش می‌گذاشتند.
تقویت معده، ‌اشتها آور: پنج گرم رازک را به مدت ده دقیقه با یک لیوان آب جوش در قوری چینی دم کنید و بعد از صا٠کردن با عسل شیرین کنید و بنوشید.
درد Ù…Ùاصل(Øتی دردهای ناشی از سرطان): مقداری سرشاخه‌های گل‌دار رازک را با آب Ú©Ù… روی Øرارت بگذارید تا یک جوش بزند. بعد آن را مرتب روی Ù…ØÙ„ ماساژ دهید.
کندی ادرار، عÙونت کلیه: پنج گرم Ú¯Ù„ رازک را با یک لیوان آب جوش به مدت ده دقیقه دم کنید Ùˆ صاÙÂکردهÂÛŒ آن را بعد از غذا بنوشید.
غلظت خون: پنج گرم گل رازک را با یک لیوان آب جوش دم کنید و بعد از غذا بنوشید.
انگل در کودکان بالای سه سال: مقداری Ú¯Ù„ رازک را با یک Ùنجان آب جوش دم کنید Ùˆ شب‌ها موقع خواب به کودک بنوشانید.
نعوظ دردناک: سه گرم گیاه را هر شب دم کنید و بنوشید.
Ú©Ù… خونی بهÂخصوص در کودکان: دو گرم رازک را با یک Ùنجان آب جوش در قوری چینی، استیل یا بلور به مدت ده دقیقه دم کنید Ùˆ بعد از صا٠کردن آن را با Ú©Ù…ÛŒ شکر سرخ شیرین کنید Ùˆ بنوشید.
تقویت معده: پنج گرم گل رازک را با یک لیوان آب جوش به مدت پانزده دقیقه دم کنید و بعد از هر غذا صا٠کرده‌ی آن را بنوشید.
نکته ها:
- مصر٠رازک برای کودکان زیر دو سال و خانم‌های شیرده و باردار زیان‌آور است.
- مصر٠رازک ممکن است در بعضی اÙراد به علت گرده‌های گیاه Øساسیت پوستی ایجاد کند.