بی شک آگاهی از وجود انگل در کودک یکی از شایعترین مسائلی است که ممکن است در هر خانواده ای وجود داشته باشد و حتی از آن هم مهمتر شیوع آن بین افراد خانواده است که نشانه خاصی هم ندارد که بتوان آن را در همان مراحل ابتدایی تشخیص داد، با وجود اینکه درمان های متفاوتی برای اینکار وجود دارد در این مقاله سعی در مرور بهترین راه حل ها که هم ساده و قابل اجرا بوده و هم کارآمد نیز هستند داریم.
تعریف انگل : موجودی است که از طریق غذا و از راه دهان که یکی از شایعترین راه های ورود انگل به بدن موجود زنده است به بدن وارد شده و با ایجاد سازگاری و تغذیه از محیط بدن موجود زنده به رشد ، تکثیر و بقاء خود ادامه می دهد.
راه های انتقال انگل بین کودکان : معمولاً ابتلا به انگل در کودکان به واسطه سطح آگاهی پایین و همچنین رابطه با یکدیگر که معمولاً با تماس از طریق دست، ظرف غذا ، اسباب بازی هایی که استفاده می کنند این انتقال از کودک آلوده به کودک سالم انجام می شود، این موضوع در مهدهای کودک و یا مدارس شیوع بیشتری دارد.
انواع شایع انگل در کودکان
کرمک : این نوع از انگل که شایعترین نوع است توانایی درگیر کردن تمام افراد یک خانواده را داراست با نام علمی”اکسیور” شناخته می شود، این نوع از انگل کرم هایب به رنگ سفید و جسه ای کوچک هستند و معمولاً تعداد زیادی از آنها در روده بزرگ مشغول به تفذیه و تکثیر می شوند . از آنجایی که انتقال این نوع انگل به سادگی انجام می پذیرد باید برای درمان تمام اعضای خانواده به درمان بپردازند تا کاملاً ریشه کن شود.
اسکاریس : نوع دیگری از انگل که از نظر شیوع در کودکان بعد از کرمک قرار می گیرد و به نام اسکاریس با شکلی شبیه کرم خاکی و به رنگ زرد که جسه ای به طول ۵/۳ تا ۱۵ سانتی متر دارد که معمولاً در روده کوچک زندگی می کند و در تمام سنین به خصوص در کودکان شیوع دارد.
کرم کدو : نوع دیگری از انگل که خوشبختانه در کشور عزیزمان ایران شیوع کمتری دارد به نام کرم کدو یا با نام علمی”تنیا” شناخته می شود ، برخلاف کرمک که جسه ای کوچک و غالباً قابل مشاهده بود این نوع از انگل کمتر قابل مشاهده است و دارای طولی بالغ بر ۸ متر است که با انجام عمل بادکش که جهت حفظ موقعیت آن می باشد در روده کوچک زندگی می کند، محل ابتدایی زندگی این نوع انگل بدن حیواناتی مانند گاو ، شتر و خوک است،تخم ها همواره به همراه مدفوع حیوان از بدن آن خارج شده و محیط را آلوده می کند، حیوان سالم با خوردن علوفه آلوده به تخم کرم کدو مبتلا به این نوع انگل می گردد، انتقال به انسان معمولاً از طریق مصرف گوشت های گاو، خوک که گاهی آلوده هستند، و به صورت های مختلفی مانند طبخ نیم پز و به شکل استیک نیز که در کشورهای اروپایی و آمریکایی طرفداران خاصی دارد افراد مبتلا به این نوع انگل می شوند.
علائم وجود انگل در کودکان
- آبریزش از دهان به ویژه به هنگام خواب
- کشیدن دندان ها روی هم (دندان قروچه) هنگام خواب
- اختلالات عصبی، کم حوصلگی ، پرخاشگری و عصبانیت
- صحبت کردن و تحرک بیش از اندازه در خواب
- بی اشتهایی
- حالت تهوع به هنکام خوردن غذا
- ضعف و بی حالی
- لاغری با وجود اشتهای زیاد
- کم خونی
- درد و گرفتگی عضلات شکم
- تب
- احساس خستگی
- اسهال مزمن، اسهال خونی
- خارش مقعد
پیشگیری از شیوع انگل در کودکان
- آموزش برای استفاده از وسائل شخصی و رعایت بهداشت فردی یکی از مهمترین موارد پیشگیری است.
- آموزش و استفاده از ظروف مشخص شده برای صرف غذا در مهدکودک و مدرسه
- کوتاه کردن مرتب ناخن ها بخصوص در کودکان و جلوگیری از وارد کردن دست به دهان
- آموزش برای استفاده از مایع دستشویی بعد از هر اجابت مزاج و قبل از صرف هر وعده غذایی
- آموزش برای خشک کردن مقعد با استفاده از دستمال پس از اجابت مزاج
- جوشاندن آب به مدت ۲۰ دقیقه در محل هایی که دسترسی به آب لوله کشی وجود ندارد.
- در صورت امکان استفاده از دستگاه های تصفیه آب در منزل.
- ضد عفونی میوه و سبزیجات به خصوص در فصل تابستان
- ضد عفونی حمام و توالت حداقل هفته ای یک بار با استفاده از مواد ضد عفونی کننده
- عدم نشستن موقع حمام کردن کف حمام
- خشک کردن حوله و لیف حمام در هوای آزاد و در مجاورت آفتاب
- تعویض لباس زیر هر دو روز و در فصل تابستان یک روز در میان
- خشک کردن لباس به خصوص لباس زیر در آفتاب
- شستشوی دست ها پس از دست زدن و لمس گلدان ، علف و …. در طبیعت
- حقاظت و نگهداری بهداشتی غذا ، میوه و آشامیدنی
- عادت به مصرف حبویات و کمتر کردن گوشت قرمز
- رعایت اقداماتی که ذکر شد در جهت قطع زنجیره شیوع بیماری و انواع انگل کاربرد دارد.
طب سنتی و روشهای درمان انگل
- پس از هر بار اجابت مزاج معقد را با استقاده از آب و صابون شستشو کنید.
- استفاده از صابون بابونه هنگام شستشوی دستها و همچنین جهت درمان توصیه می شود.
- لباس زیر و ملحفه را به صورت روزانه عوض کرده و با استفاده از پودر و مایع ضد عفونی کنید.
- در صورت امکان ظروف ، لباس و لوازم شخصی قابل شستشو را با آب بجوشانید.
- کودک مبتلا به انگل را به استفاده از دستکش نخی به هنگام شب تشویق کنید.
- عدم استفاده از مواد قندی حاوی قند و شکر در درمان هر چه سریعتر اینگونه افراد باعث سرعت بخشیدن به درمان می شود.
- عدم خاراندن معقد در درمان نقش مهمی دارد.
تخم کدو حلوایی : به حرات می توان گفت این تخمه یکی از بهترین ها در درمان انواع انگل است ، مطالعات نشان داده که افزون بر خواث درمانی برای از بین بردن انگل خاصیت ضد تب نیز دارد . برای این منظور کافی است مقداری تخم کدوی خام را پس از چدا کردن پوست آنها آسیاب کرده داخل کپسول خالی ۲۵۰ یا ۵۰۰ پر کرده و قبل از شروع هر وعده غذایی یک عدد میل گردد.
روش دوم : مقداری تخم کدوی خام را پس از چدا کردن پوست آنها آسیاب کرده به همراه کمی عسل مخلوط و به صورت خمیر آماده و به قطعات کوچکی خرد کرده و قبل از شروع هر وعده غذایی یک عدد میل گردد.
هسته مرکبات : معمولاً هیچکدام از ما هسته مرکبات را نمی خوریم، در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که هسته انواع مرکبات خاصیت مبارزه با انگل را داراست و برای این منظور می توان مقداری هسته پرتقال را پس از خشک کردن آسیاب و داخل کپسول های خالی پر کنید و روزانه و قبل از هر وعده غذایی یک عدد آن را میل نمایید.
دمنوش دارچین : دارچین یکی دیگر از گیاهان دارویی دارای خواص درمانی ضد انگل است که می توان روزانه به عنوان دمنوش مقداری دارچین را به همراه آب جوش مانند چای دم کرده و میل نمود.
دمنوش بومادران : بی شک بومادران که به گیاه هزار خاصیت نیز معروف است در درمان مشکلات گوارشی به ویژه انگل نقش مهمی دارد که برای این منظور با چشم پوشی از طعم تلخ این گیاه مقدار یک قاشق آن را مانند چای دم کرده و روزانه یک مرتبه میل نمایید.
زنیان : مقدار ۱۰ الی ۱۵ گرم زنیان را آسیاب و به همراه کمی عسل مخلوط و به اندازه قرص های کوچک قطعه قطعه کنید و روزانه یک الی دو عدد آن را میل نمایید.
سیاه دانه : برای استفاده از سیاه دانه کافی است ۵۰ گرم آن را آسیاب کرده هر روز نصف قاشق چایخوری از آن را با دو قاشق غذاخوری سرکه انگور خانگی مخلوط و میل کنید.
برنگ کابلی : بهترین انگل کش هاست. آن را آسیاب کرده با مقدار مساوی عسل مخلوط و صبح ناشتا یا قبل از خواب، یک قاشق غذاخوری میل کنید.
انغوزه : صمغی گیاهی که دارای خواص بی نظیر در ضد عفونی دستگاه گوارش است. برای این منظور باید مقدار ۱۰ گرم انغوزه را آسیاب کرده و داخل کپسول خالی پر کرده و قبل از هر وعده غذایی یک عدد آن را میل نمود. با توجه به اینکه انغوزه دارای بوی بدی است کپسول های آماده شده را به همراه آبمیوه ای که بسیار به آن علاقه دارید میل نمایید.