گیاه بابونه گونههای مختلفی دارد که تفاوت اندکی با هم دارند. بابونهی معروف ایران بابونهی شیرازی است. این گیاه یکسالهی خودرو در دامنهی کوهستانهای اطراف شیراز مانند کازرون، ممسنی و روستاهای شیراز میروید. ارتفاع بابونه بسته به محل رویش آن به بیست تا بیست و پنج سانتیمتر میرسد. برگهایش سبز، بریده شده و نازک است. گلهای آن کوچک و دو طبقهای هستند. طبقهی پایین سفید و طبقهی بالا زرد رنگ است. گل بابونه عطر و طعمی لذتبخش دارد، اما در بعضی موارد کمی تلخ است. بابونه در اوایل بهار میروید و غنچه میکند. در اواخر خرداد ماه غنچهها باز میشوند تا آنکه در اواخر تیر تا اوایل مرداد گلها را جمعآوری و بعد از خشک کردن روانهی بازار میکنند.
از بابونه میتوان به عنوان ادویه برای خوشطعم کردن غذا استفاده کرد. مقداری بابونهی آسیاب کرده را با مقداری نمک مخلوط کنید و به جای نمک استفاده کنید. همچنین بابونه را میتوانید روی هر نوع غذا بریزید و از تمام خواص بابونه و نیز طعم و عطر آن استفاده کنید. در گذشته با بابونه، پلویی به نام مزوره درست میکردند.
بابونه طبیعت گرم و خشک دارد.
قسمت مورد استفاده: گل
بابونه از گذشته تا به امروز مورد توجه علم پزشکی بوده است. جالینوس حکیم آن را برای درمان تب و لرزهای نوبهای به کار میبُرد. در قرن هیجدهم میلادی دمکردهی بابونه را در کیسهای نازک میریختند و برای دنداندرد یا درد مفاصل روی محل درد قرار میدادند. جالینوس بابونه را پزشک خانواده لقب داده بود. بهراستی که نام با مسمایی انتخاب کرده بود چون بابونه کلید درمان بسیاری از دردها بوده است.
زخم و ورم معده: یک قاشق چایخوری بابونه را با دو استکان آب جوش دم کنید. بعد از هر وعده غذا میل کنید.
بیخوابی: ده دقیقه قبل از خواب یک فنجان چای بابونه بنوشید.
آرامش بخش و نشاط آور : چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام بریزید و یک ربع در آن دراز بکشید.
اختلالات یائسگی: همه روزه چای بابونه بنوشید.
دیابت: به جای چای، بابونه را دم کنید و بنوشید.
هموروئید: روش اول: بابونه و آلاله را به اندازهی مساوی مخلوط و دم کنید و بنوشید. روش دوم: یکی دو قاشق بابونه و یکی دو قاشق سرگل بومادران را با یک لیتر آب سرد به مدت یک دقیقه بجوشانید و به مدت یک ساعت دم کنید. سپس آن را صاف کرده، در آن بنشینید. روزی دو مرتبه تا بهبودی این عمل را تکرار کنید.
تقویت معده ، آرامبخش اعصاب: یک قاشق مرباخوری بابونه را با یک لیوان آب جوش در قوری چینی یا لعاب استیل دم کنید و مانند چای بنوشید.
رفع تنگی نفس: یک قاشق مرباخوری بابونه را با یک لیوان آب جوش در قوری چینی یا لعاب استیل دم کنید و مانند چای بنوشید.
دفع سموم بدن: یک قاشق مرباخوری بابونه را با یک لیوان آب جوش در قوری چینی یا لعاب استیل دم کنید و مانند چای بنوشید.
روشن کنندهی مو: اگر موهای بلوند را با چای بابونه بشویید آنها را روشنتر و شفافتر میکند.
تورم چشم و گلمژه: بابونه را در ظرفی استیل دم کنید و با باند استریل آن را صاف کنید و مرتب چشم را شست و شو دهید.
دردهای قاعدگی: پنج روز قبل از شروع قاعدگی، صبح و ظهر و شب یک لیوان دم کرده بابونه را بنوشید.
کمردرد، درد مفاصل و نقرس: ابتدا محل درد را با آب و صابون بشویید و خشک کنید. چند قطره روغن بابونه را با یک قاشق روغن بادام مخلوط کرده، روی محلهای درد بمالید محل را چرب کرده و به آرامی ماساژ دهید تا اثر چربی روی پوست باقی نماند.
اگزما ، کهیر و خارش: روغن بابونه همراه با روغن بادام برای رفع ناراحتیهای پوستی مفید است.
درد و سنگینی گوش: یک قطره روغن بابونه را در گوش بچکانید.
ضدعفونی کردن زخم: محل زخم را بابونهی دمکرده شست و شو دهید.
تقویت قوای جنسی: بابونه آسیاب شده را مانند نمک بر روی زرده تخم مرغ پاشیده و میل کنید
تقویت مغز: بابونه را روزانه مانند چای و به جای مصرف چای میل کنید
افزایش شیر مادر: یک قاشق چایخوری بابونه را همراه با دو استکان آب جوش دم کرده و پس از دم کشیدن بگذارید خنک شود مقدار یک قاشق مرباخوری عسل را اضافه کرده و روزانه قبل از غذا میل شود
سردرد و میگرن: بابونه ۵ گرم ،اسطوخودوس ۵ گرم ،هوفاریقون ۵ گرم ،ورون ۵ گرم همه را مخلوط و ۱ قاشق چایخوری مانند چای دم کرده و قبل از هر وعده غذایی میل شود
دفع قطرهای ادرار ، دفع سنگ مثانه: روزانه ۲ الی ۳ لیوان از دم کرده بابونه را میل کنید
کم بودن ترشحات عادت ماهانه: بابونه ۵ گرم ، عروسک پس پرده(کاکنج)۵ گرم مانند چای دم کرده از یک هفته قبل از عادت ماهیانه تا زمان عادت میل شود
دردهای عضلانی: مصرف دم کرده بابونه چون خاصیت ضد اسپاسم عضلانی داشته و برای درمان دردهای عضلانی مفید خواهد بود
تب بر و مسکن ، زخمهای بعد از عمل: مصرف بابونه دم کرده به صورت روزانه باعث از بین رفتن تب و شستشوی زخم های جراحی با بابونه دم کرده باعث درمان سریعتر زخم ها می شود
دردِ دندان درآوردن بچهها : خوراندن دم کرده بابونه که با عسل شیرین شده باشد دو بار در هر روز به جای بار شیر باعث رفع ناراحتی دندان در آوردن نوزاد و کودک شما خواهد شد
بیاشتهایی ، کم خونی : مصرف بابونه چه به صورت دم کرده و چه به صورت پودر شده در غذا باعث از بین رفتن کم اشتهایی و از بین رفتن کم خونی می شود
پایینآورندهی تورم چشم: مصرف دم کرده و همچنین شستشوی چشم با دم کرده بابونه در درمان تورم چشم مفید است
برطرف کنندهی جوش صورت: یک قاشق چایخوری بابونه را با ۱ استکان آب جوش دم کرده ۲ قاشق غذاخوری الکل سفید اضافه کرده و با پنبه روی پوست بمالید ۱۵ دقیقه بعد پوست را با آب ولرم شستشو کنید
ضد عفونی اتاق و محیطهای بسته: استفاده ازگل بابونه به صورت بخور با استفاده از کتری و یا دستگاه بخور
نکته ی مهم :
فراری دادن حشرات: مقداری بابونه را بجوشانید تا آنکه بخار آن فضای محل را فرا گیرد.