ارتفاع درخت پسته به بیش از چهار متر نمیرسد. درخت پسته در اوایل بهار به برگ مینشیند. برگهای آن مرکب از سه تا پنج برگچه است. هر برگچه تخم مرغی شکل، نوک تیز و به طول شش سانتیمتر است. روی برگها سبز تیرهی براق و پشت برگها کدر است و حالت چرمی دارد. گلهای آن گروهی و خوشهای است. درخت پسته دو پایه است و پایههای نر و ماده هر کدام جداگانه هستند. درخت پسته بسیار آسیبپذیر است و تا چهلم بهار در خطر سردی هواست. پسته مورد هجوم آفت و حشرات نیز قرار میگیرد. پسته تخم مرغی شکل و نوکدار است. پوستهی خارجی آن نرم و به رنگ سبز مایل به بنفش و پوستهی زیرین آن سفیدرنگ و سخت است که در داخل آن مغز قرار دارد. مغز پسته سبز رنگ است که در انتها کمی صورتی پر رنگ میشود و یک پرده سفید روی آن را میپوشاند. درخت پسته بومی ایران است. وحشی آن در ارتفاعات از زاگرس تا بلوچستان میروید و در جنگلهای کردستان، باختران، لرستان، فارس،کرمان، جیرفت، یزد، سیستان و بلوچستان به چشم میخورد. امروزه در کرمان و رفسنجان و بسیاری دیگر از شهرهای ایران آن را کشت میکنند. پستهی دامغان و کرمان از قدیم الایام شهرت بسیاری داشته است. این درخت در کشورهایی مانند سوریه و عراق و افغانستان و ترکیه انتشار دارد. اخیرا” در بسیاری دیگر از کشورها بهخصوص آمریکا کشت و برداشت میشود. پستهی ایران شهرت جهانی دارد و یکی از محصولات صادراتی کشور به حساب میآید.
انواع پسته
اوحدی(فندقی) ،اکبری ، کله قوچی ،احمد آقایی ،بادامی راور ، خنجری دامغان ، فندقی غفوری ، سیف الدینی ، بادامی نیش کلاغی ، بادامی زودرس ، نوق ، غلامرضایی ، بادامی زرند ، رضایی زودرس ، هراتی ، موسیآبادی ، حسنی ، سیریزی ، پوست پیازی ، پاکزادی ، حاج عبداللهی ، دانشمندی.
پسته طبیعت گرم و خشک دارد.
پوست اولیه پسته سرد و خشک است.
قسمت مورد استفاده: میوه، برگ، پوست اول (غلاف نرم)، پوست دوم (غلاف سخت).
خواص درمانی
تنظیم ضربان و فشارخون : پسته در بین گروه آجیل ها، یکی از بهترین منابع پتاسیم می باشد. پتاسیم ۱ عدد پسته برابر پتاسیم ۱ عدد پرتقال است. مقدار پتاسیم در ۲ عدد پسته بیشتر از ۱ عدد موز می باشد. پتاسیم موجود در پسته، به تعادل مایعات بدن کمک می کند، ضربان قلب را تنظیم می کند و برای کاهش فشار خون نیز بسیار مفید می باشد پسته باعث عملکرد درست مغز می شود و شخص را آرام می کند..
تقویت عضلات ، استخوان سازی : همچنین دارای مقادیری فسفر بوده که در ساخت و ترمیم استخوان ها و دندان ها شرکت می کند، جلوی خستگی و ضعف را می گیرد و برای تقویت عضلات بدن مفید می باشد.
گرفتگی عضلات : پسته، مقداری منیزیم نیز دارد که منیزیم یکی از مهم ترین عناصر معدنی برای تبدیل غذا به انرژی می باشد، واز گرفتگی عضلات جلوگیری می کند.
درمان کم خونی : پسته بسیار مقوی است و حاوی ویتامین های ب ،۱ ب ۳، ویتامین E بوده و املاح مغذی شامل آهن، پتاسیم، فسفر و کلسیم را داراست.مغز پسته به دلیل دارا بودن آهن، خون ساز است و معمولاً به افرادی که از کم خونی فقر آهن رنج می برند، مصرف آن توصیه می شود.همچنین مقدار قابل توجه آهن در پسته، برای درمان سرگیجه، خستگی، رنگ پریدگی مفید است.
تقویت پوست، مو و ناخن ، سرشار از ویتامین B : پسته دارای ویتامین هایB6 ،B1 و E و روی می باشد. ویتامین B6 کمک به سوخت و ساز پروتئین می کند و در جذب مواد غذایی نیز نقش دارد. ویتامین B1 باعث افزایش انرژی، تقویت سلول های عصبی و متعادل کردن اشتها می شود و همچنین روی موجود در پسته باعث تقویت پوست مو و ناخن می شود.
ضد سرطان : این آجیل می تواند جلوی پیشرفت بیماری های مزمن از قبیل سرطان را بگیرد.
سردی کبد: به مدت ده روز هر صبح ناشتا پنج دانه مغز پسته را بکوبید و نیم ساعت قبل از صبحانه میل کنید.
تقویت قوای جنسی مردان: مغز پستهی کوبیده را با خرما میل کنید.
تقویت عمومی بدن: به مدت سه تا چهار روز، صبحانه یک قاشق نرم کرده مغز پسته را با یک قاشق نرم کرده مغز گردو با نان تازه و داغ میل کنید.
گرفتگی مجاری کبد: به مدت چند روز قبل از مصرف صبحانه سه تا چهار عدد مغز پسته را خوب بجوید.
اسهال بر اثر ضعف معده: پسته قادر به برطرف کردن اسهال معمولی و اسهال خونی است و چون حاوی مواد مغذی مناسب به همراه ویتامین ها بوده و کالری بالایی دارد ، مصرف آن به ورزشکاران، دانش آموزان، نوجوانان به خصوص در سنین رشد و به زنان باردار و شیرده توصیه می شود. روش اول: مغز پسته را خوب بسایید و یک قاشق آن را با ده گرم شکر سرخ میل کنید. روش دوم: پنج گرم پوست اول پسته را با یک استکان آب به مدت پانزده دقیقه دم کنید و بعد از صاف کردن بنوشید.
بیرون زدگی مقعد: مقدار دویست گرم پوست دوم پسته را با دو لیتر آب آنقدر بجوشانید تا یک لیتر شود. بعد از صاف کردن در آن بنشینید. تا بهبودی این دستور را ادامه دهید.
افتادگی رحم: ده گرم برگ تمیز پسته و پنج گرم پوست اولیهی تمیز پسته را با یک لیوان آب سرد بگذارید تا یک جوش بزند و به مدت یک ساعت دم بکشد. سپس در ظرفی بهداشتی و استریل شده صاف کنید و با پوار داخل واژن را شست و شو دهید.
خارش و جوش در ناحیهی مقعد: پنجاه گرم برگ پسته را با یک لیتر آب بگذارید تا یک جوش بزند و به مدت یک ساعت دم بکشد. بعد از صاف کردن داخل آن بنشینید و محل را در آب ماساژ دهید.
نکات مهم :
ناراحتی پوستی و معده : مصرف بیش از حد پسته چه تازه و چه خشک باعث ناراحتیهای پوستی و معده میشود.
غلظت خون : مصرف زیاد پسته، باعث کثیف شدن خون می شود که این به دلیل بالا رفتن ازت در خون است و اشخاصی که دچار ضعف و نارسایی کبد هستند و مبتلایان به بیماریهای نقرس و دیابت و ناراحتی کلیه، باید از خوردن پسته خودداری کنند.
مصلح عوارض خوردن پسته : انار ترش ، رب انار ، سکنجبین و تمام مرکبات به ویژه : گریپ فروت ، نارنگی .
بهترین روش برای نگهداری از پسته مغز شده: این است که آن را درون فریزر نگهداری کنید تا از رشد قارچ آفلاتوکسین بر سطح دانهها و مغزها پیشگیری کنید. مصرف این قارچ سرطانزاست.